Τρίτη 24 Μαρτίου 2009

Κριτική στο poetix

(το παρακάτω αποτελεί κριτική για τη συλλογή μου «Σαπφώ 301», έτσι όπως δημοσιεύεται στο τρέχον τεύχος του περιοδικού poetix)


Σαπφώ 301

Μαίρη Αλεξοπούλου
Σαπφώ 301 [ο σκίουρος και η γριά]
εκδ. Γαβριηλίδης
Ιούνιος 2008
σελ. 68

Από τα χωριά Μίκα-Μίκα της Βόρειας Μιακίας επιστρέφει στην πρόσφατη ποιητική της συλλογή η Μαίρη Αλεξοπούλου, για να μας αφηγηθεί στα ποιήματά της τις ιστορίες που ανακάλυψε εκεί. Ιστορίες ενός κόσμου στον οποίο κυβερνά ο σκίουρος, ο θεός της ηδονής και όπου η γριά παίζει στο σκάκι τις ζωές των ανθρώπων – και πάντα κερδίζει. Αποσπασματικές ιστορίες, που άλλοτε εκτυλίσσονται στα μπαρ με τα ποτά και με τις μουσικές και άλλοτε σε κάποια αμμουδιά του Αιγαίου, άλλοτε στο στενό δωμάτιο ενός διαμερίσματος των Εξαρχείων και άλλοτε στο δωμάτιο 301 ενός ξενοδοχείου της Μυτιλήνης, κάποιες φορές στη μνήμη μόνο. Σπαράγματα ιστοριών μάς αφηγείται η ποιήτρια, που είναι πάντα η ίδια ιστορία του απελπισμένου έρωτα – όχι απελπισμένου όμως επειδή δεν βρίσκει ανταπόκριση, αλλά γιατί είναι ένας έρωτας που δύσκολα η εποχή μας και ο άνθρωπος της εποχής μας μπορεί να τον αντέξει.

Αυτή είναι και η κύρια διαφορά αυτού του βιβλίου από το Ερώμαι, την προηγούμενη ποιητική συλλογή της Μαίρης Αλεξοπούλου (Γαβριηλίδης, 2005). Και σ’ εκείνο το βιβλίο, όπως και στο Σαπφώ 301, ο έρωτας αποτελούσε για την ποιήτρια κίνητρο ζωής και σχεδόν μοναδικό θέμα της ποίησής της· εκεί όμως είναι η χαρά της επαφής και η κατίσχυση του έρωτα που κυρίως συναντάμε, ενώ εδώ τον κυρίαρχο τόνο δίνουν δυο ανησυχητικά ερωτήματα που διαρκώς αναδύονται ανάμεσα απ’ τους στίχους των ποιημάτων: πόσο αντέχει ο έρωτας στην εποχή μας, απ’ τη μία, και πόσο έρωτα αντέχουμε εμείς, απ’ την άλλη. «Μη φοβηθείς. Αντέχω», είναι οι τελευταίες λέξεις του βιβλίου.

Γιατί η αντίδραση της Μαίρης Αλεξοπούλου μοιάζει μ’ εκείνη που, ήδη από το 1937, είχε προβάλει ο Αντρέ Μπρετόν στον Τρελό έρωτα: «Δεν αρνιέμαι ότι ο έρωτας συγκρούεται με τη ζωή. Λέω πως οφείλει να νικήσει και γι’ αυτό να υψωθεί σε μια τέτοια ποιητική αυτοσυνειδησία ώστε οτιδήποτε συναντά, αναγκαστικά εχθρικό, να τήκεται στην εστία της ίδιας του της δόξας». Έτσι και στο Σαπφώ 301 η ποιήτρια υπερασπίζεται τον απόλυτο και παράφορο έρωτα και τον εκσφενδονίζει με δύναμη καταπάνω στους δειλούς και βολεμένους καιρούς μας, αρνούμενη με πείσμα και οργή τις πλαστικές ανάγκες, τη δοκιμασμένη ασφάλεια, αρνούμενη την Barbie και το Cosmopolitan, αρνούμενη τα βαρετά γαμήσια και την καλοσύνη, την κοινή λογική και τη σιωπηλή απόγνωση των πολλών.

Βυθισμένοι / στις νύχτες της σιωπηλής τους απόγνωσης / ενοχλούνται / οι γείτονες / τηλεφωνούν μεταμεσονύχτια / ζητούν να πάψουμε / φωνές ανάσες / βαριές αχ βασανάκια ηδονικά.

Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος

Δεν υπάρχουν σχόλια: